“Nếu giảm giờ làm thì chúng ta chỉ bảo vệ được những người lao động lười biếng, khuyến khích sự lười biếng nhiều hơn chứ không phải gia tăng phúc lợi hay thu nhập của người lao động”, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế trung ương (CIEM), thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng nói như vậy tại Hội thảo Môi trường kinh doanh 2016 – 2019 qua xếp hạng Doing Business ngày 28/10.
Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung cho rằng, nhìn vào hoạt động xây dựng luật pháp có tình trạng một cải cách nhưng lại có hai ba điểm không cải cách khác kéo lại.
Ví dụ Bộ luật Lao động sửa đổi vẫn đang có những tranh cãi về việc tăng giờ làm thêm. Việc tăng giờ làm thêm sẽ giúp thị trường lao động linh hoạt hơn, người lao động vẫn có thể tự bảo vệ mình với sự hỗ trợ của nhà nước. Nhà nước phải khuyến khích người dân lao động chăm chỉ, năng động, sáng tạo. Chỉ có như vậy, người lao động mới nâng cao được thu nhập, tạo ra nhiều giá trị gia tăng và quốc gia mới trở nên thịnh vượng.
“Tôi cho rằng chúng ta đã tiếp cận sai từ đầu. Người xây dựng luật đã có cách tiếp cận không phù hợp với thực tế hiện nay cũng như xu hướng chung. Nếu giảm giờ làm thì chúng ta chỉ bảo vệ được những người lao động lười biếng, khuyến khích sự lười biếng nhiều hơn chứ không phải gia tăng phúc lợi hay thu nhập của người lao động”, ông Cung nói.
“Người nghèo đương nhiên làm việc nhiều. Người giàu làm cái khác nhưng chắc chắn là phải chăm chỉ hơn, nỗ lực hơn thì mới giàu có được một cách chính đáng”, ông Cung nói và bày tỏ hi vọng một dự luật được thông qua với những thay đổi mạnh mẽ hơn, khích lệ tinh thần lao động.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Đỗ Cao Bảo, Phó tổng Giám đốc Tập đoàn FPT nêu quan điểm: Lẽ ra phải truyền cho toàn dân tinh thần chăm chỉ thì dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi lại dẹp bớt tinh thần chăm chỉ. Không muốn lao động mà muốn giàu có, muốn giàu có lại muốn ít làm, muốn ít làm lại đòi cuộc sống cao, làm gì có chuyện đó được.
Làm thêm giờ là quyền của người lao động chứ không phải nghĩa vụ. Có nhiều người thích làm thêm, ngoài ra còn có những người muốn làm thêm vì nhu cầu kinh tế.
“Ai muốn làm thêm? Rất nhiều, văn nghệ sĩ, giáo viên, vận động viên, kiến trúc sư, lập trình viên, người kinh doanh… họ làm vì đam mê, muốn tạo ra sản phẩm tốt cho xã hội, họ yêu nghề nghiệp, ấy thế mà ta lại khống chế, không cho họ làm. Đó là đi ngược với mong muốn của con người”, ông Bảo nói.
Cũng theo ông Bảo, nếu nhà nước muốn bảo vệ cho những người không muốn làm thêm giờ thì nên tìm cách khác chứ không nên quy định cứng như trong dự luật.
Phó tổng giám đốc FPT cũng giải thích sở dĩ cộng đồng doanh nghiệp muốn nâng số giờ làm thêm trong năm là do bản chất của hoạt động kinh doanh, do nhu cầu của thị trường chứ không phải là doanh nghiệp muốn bóc lột người lao động.
“Chả ông nào thoát nghèo được ngoài chăm chỉ cho dù giỏi mấy đi nữa. Quốc gia cũng vậy, nước nghèo muốn giàu mà người dân không chăm chỉ thì chẳng có cách nào khác”, Phó tổng Giám đốc Tập đoàn FPT nói.